โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นปัญหาที่พบได้บ่อย ไม่ใช่แค่ผู้ที่อายุมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังพบในคนที่ใช้ข้อเข่าหนักเป็นเวลานาน จนทำให้กระดูกอ่อนที่หุ้มข้อต่อเกิดการสึกหรอ กระดูกใต้ข้อต่อเสียดสีกัน ก่อให้เกิดอาการปวดข้อติดขัด และเคลื่อนไหวได้น้อยลง การเข้าใจลำดับของความเสื่อมในแต่ละระยะช่วยให้สามารถรักษาได้เหมาะสมก่อนอาการลุกลาม
ระยะที่ 1: เริ่มสึกหรอโดยยังไม่มีอาการชัดเจน
ช่วงแรกของเข่าเสื่อม ไม่มีอาการปวดที่ชัดเจน หรืออาจมีอาการตึงเล็กน้อยหลังการใช้งานหนัก กระดูกอ่อนเริ่มบางลงเพียงเล็กน้อย
แนวทางดูแลและรักษา:
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น ลดน้ำหนัก ออกกำลังกายแบบแรงกระแทกต่ำ (เช่น ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน)
- เสริมกล้ามเนื้อรอบเข่าให้แข็งแรง
- ใช้อาหารเสริมกลูโคซามีนหรือคอลลาเจนชนิดที่ช่วยบำรุงข้อ
ระยะที่ 2: เริ่มมีอาการเจ็บเมื่อใช้งานข้อเข่า
เริ่มมีอาการปวดเล็กน้อยถึงปานกลางหลังการใช้งาน หรือเมื่อทำกิจกรรมที่ต้องใช้เข่าหนักๆ อาจรู้สึกตึงหรือมีเสียงกรอบแกรบ ขณะเคลื่อนไหวจะมีแรงเสียดสีเพิ่มขึ้น ผู้ป่วยบางรายเริ่มรู้สึกเจ็บเมื่อขึ้นลงบันได หรือนั่งยอง ๆ
แนวทางดูแลและรักษา:
- พบแพทย์เพื่อตรวจเอกซเรย์ข้อเข่า
- ใช้ยาลดอักเสบหรือยาบรรเทาปวดภายใต้คำแนะนำแพทย์
- ฝึกกายภาพบำบัด เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นของข้อเข่า
ระยะที่ 3: กระดูกอ่อนสึกหรอรุนแรงขึ้น
ในระยะนี้ กระดูกอ่อนบางลงจนแทบไม่สามารถป้องกันการเสียดสีระหว่างกระดูกได้เต็มที่ มีอาการปวดชัดเจนมากขึ้นในชีวิตประจำวัน แม้ในขณะพักหรือยืนเป็นเวลานาน อาจมีการบวมเป็นครั้งคราว ข้อต่อเริ่มติดขัด อาจมีเสียง “กรอบแกรบ” อาจเกิดขึ้นเมื่อขยับข้อ
แนวทางดูแลและรักษา:
- ฉีดน้ำหล่อเลี้ยงข้อ (Hyaluronic Acid) เพื่อช่วยลดแรงเสียดสี
- ใช้เครื่องพยุงเข่า (knee brace)
- ปรับพฤติกรรมหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ลงน้ำหนักมากเกินไป
ระยะที่ 4: ระยะรุนแรง กระดูกเสียดสีกันโดยตรง
ระยะสุดท้ายของ เข่าเสื่อม มักสร้างความเจ็บปวดต่อเนื่อง แม้ในขณะพักตอนกลางคืน ข้อเข่ามีการผิดรูป บางรายไม่สามารถยืนหรือเดินได้ตามปกติ การรักษาในขั้นนี้มักต้องพิจารณาการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ซึ่งเป็นวิธีที่ช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติที่สุด
แนวทางดูแลและรักษา:
- ปรึกษาศัลยแพทย์ข้อและกระดูก เพื่อพิจารณาการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม (Total Knee Replacement)
- ทำกายภาพบำบัดต่อเนื่องหลังผ่าตัด เพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพข้อเข่า
ดูแลตั้งแต่วันนี้ เพื่อข้อเข่าที่แข็งแรงในระยะยาว
การรู้เท่าทันสัญญาณของ เข่าเสื่อม ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นเป็นสิ่งสำคัญ เพราะการรักษาในช่วงต้นสามารถชะลอความเสื่อมและลดความเจ็บปวดได้มาก ผู้ที่เริ่มมีอาการปวดเข่าหรือรู้สึกติดขัดขณะเคลื่อนไหว ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์เฉพาะทาง เพื่อวางแผนการดูแลและป้องกันไม่ให้โรคพัฒนาไปสู่ระยะรุนแรง
การรู้ว่าตัวเองอยู่ในระยะใดของ เข่าเสื่อม จะช่วยให้คุณวางแผนการรักษาได้อย่างถูกต้อง ไม่ต้องทนปวด และสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างดีที่สุด สำหรับผู้ที่สนใจการบำบัดฟื้นฟูข้อเข่าเสื่อม หรือต้องการปรึกษาแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูเกี่ยวกับแผนการรักษาที่เหมาะสม สามารถเยี่ยมชมได้ที่: https://rehabcareclinic.com/
Most View
